مشرکان در غزوه احزاب (قرآن)مشرکان با اینکه در غزوه احزاب جمعیت زیادی داشتند؛ اما بدلیل امدادهای الهی بدون نتیجه و با خشم از میدان نبرد متفرق شدند. ۱ - جمعیت زیادزیاد بودن جمعیت احزاب متحد (مشرکان و یهودیان و...) در جنگ بر ضد مسلمانان : یـایها الذین ءامنوا اذکروا نعمة الله علیکم اذ جاءتکم جنود فارسلنا علیهم ریحا وجنودا لم تروها وکان الله بما تعملون بصیرا اذ جاءوکم من فوقکم ومن اسفل منکم.... «جنود» جمع «جند» است و دلالت بر چندین سپاه می‌کند و آمدن نیروها از بالا دست مدینه و پایین دست آن نیز مؤید این نکته است. ۲ - کفر احزابکفر احزاب متحد علیه مسلمانان در غزوه احزاب: ورد الله الذین کفروا... ۳ - پراکنده شدن احزاب۱. توانمندی خداوند، عامل پراکنده شدن مشرکان و دیگر احزاب متحد از اطراف مدینه: ورد الله الذین کفروا بغیظهم لم ینالوا خیرا و کفی الله المؤمنین القتال.... «و کفی الله...» به منزله تعلیل برای جمله «ورد الله الذین کفروا» است. ۲. طوفان و نیروهای نامرئی از عوامل فروپاشی جبهه مشرکان و دیگر هم دستان آنان وپراکنده شدن آنان در جریان جنگ احزاب: یـایها الذین ءامنوا اذکروا نعمة الله علیکم اذ جاءتکم جنود فارسلنا علیهم ریحا وجنودا لم تروها... ورد الله الذین کفروا بغیظهم لم ینالوا خیرا وکفی الله المؤمنین القتال.... بنابراین که «ردالله» عطف بر آیه ۹ (فارسلنا علیهم) باشد، نکته یاد شده به دست می‌آید. ۴ - هجوم بی فایدهسود نبخشیدن هجوم مشرکان و هم دستان آنان در جنگ احزاب: ورد الله الذین کفروا بغیظهم لم ینالوا خیرا... ۵ - خشم احزاب۱. پراکنده شدن مشرکان و دیگر احزاب متحد، از اطراف مدینه با حال خشم : ورد الله الذین کفروا بغیظهم.... «باء» در «بغیظهم» برای ملاسبه و «بغیظهم» حال برای موصول «الذین کفروا» است. ۲. ناکامی مشرکان و دیگر گروه‌ها (در جنگ احزاب) سبب خشم آنان: ورد الله الذین کفروا بغیظهم لم ینالوا خیرا.... برداشت فوق بر این اساس است که مقصود از «لم ینالوا خیرا» پیروز نشدن آنان در جنگ باشد. ۶ - پانویس۷ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲، ص۳۸۵، برگرفته از مقاله «مشرکان در غزوه احزاب». |